XLH is X-gebonden hypofosfatemie (X-Linked Hypophosphatemia).
XLH | X-gebonden hypofosfatemische rachitis | Familiaire hypofosfatemische rachitis | Erfelijke hypofosfatemische rachitis | Vitamine D-resistente rachitis Vitamine D-resistente osteomalacie | X-gebonden vitamine D-resistente rachitis | Hypofosfatemische rachitis | Hypofosfatemische vitamine D-resistente rachitis (HPDR) X-gebonden rachitis | Genetische rachitis | Familiaire hypofosfatemie
Ziektemechanisme
Wat zijn kenmerken van XLH?
De rol van FGF23
FGF23 is een eiwithormoon dat serumfosfaatniveaus reguleert door zowel herabsorptie van fosfaat in de nieren, als de absorptie van fosfaat uit de voeding in de darm te onderdrukken. 6,7
Bij patiënten met XLH leidt een overmaat aan FGF23 tot chronische hypofosfatemie veroorzaakt door fosfaatverlies in de nieren en een lagere fosfaatabsorptie in de darmen. 1,12,13
- Kenmerkende laboratoriumbevindingen bij XLH-patiënten zijn lage serumfosfaatconcentraties en een lagere herabsorptie van fosfaat in de niertubuli, gecorrigeerd voor glomerulaire filtratiesnelheid (glomerular filtration rate, GFR) 1
1. Ruppe, MD. X-gebonden hypofosfatemie. In: Pagon RA, Adam MP, Ardinger HH, et al, eds. Gene Reviews. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK83985/. 20 oktober 2017. 2. Hereditary hypophosphatemic rickets. Website Genetics Home Reference van NIH. https://ghr.nlm.nih.gov/condition/hereditary-hypophosphatemic-rickets. Geraadpleegd op 11 oktober 2017. 3. Jackson WPU, Dowdle E, Linder GC. Vitamin-D-resistant osteomalacia. Brit Med J. 1958:1269-1274. 4. Rickets and osteomalacia. Website van NHS Choices. https://www.nhs.uk/Conditions/Rickets/Pages/Treatment. Geraadpleegd op 11 oktober 2017. 5. Familial Hypophosphatemia. Website van National Organization for Rare Disorders. https://rarediseases.org/rare-diseases/familial-hypophosphatemia/. Geraadpleegd op 11 oktober 2017. 6. Martin A, Quarles LD. Evidence for FGF23 involvement in a bone-kidney axis regulating bone mineralization and systemic phosphate and vitamin D homeostasis. Adv Exp Med Biol. 2012;728:65-83. 7. Schiavi SC. Fibroblast growth factor 23: the making of a hormone. Kidney Int. 2006;69(3):425-427. 8. Riminucci M, Collins MT, Fedarko NS, et al. FGF-23 in fibrous dysplasia of bone and its relationship to renal phosphate wasting. J Clin Invest. 2003;112(5):683-692. 9. Ferrari SL, Bonjour J-P, Rizzoli R. Fibroblast growth factor-23 relationship to dietary phosphate and renal phosphate handling in healthy young men. J Clin Endocrinol Metab. 2005;90(3):1519-1524. 10. Che H, Roux C, Etcheto A, et al. Impaired quality of life in adults with X-linked hypophosphatemia and skeletal symptoms. Eur J Endocrinol. 2016;174(3):325-333. 11. Gattineni J, Bates C, Twombley K, et al. FGF23 decreases renal NaPi-2a and NaPi-2c expression and induces hypophosphatemia in vivo predominantly via FGF receptor 1. Am J Physiol Renal Physiol. 2009;297(2):F282-F291. 12. Carpenter TO, Imel EA, Holm IA, Jan de Beur SM, Insogna KL. A clinician's guide to X-linked hypophosphatemia. J Bone Miner Res. 2011;26(7):1381-1388. 13. Penido MG, Alon US. Phosphate homeostasis and its role in bone health. Pediatr Nephrol. 2012;27(11):2039-2048.
